بی کربنات سدیم
شرکت تولیدی-بازرگانی شیمیاپلیمر
بی کربنات سدیم (نام IUPAC: سدیم هیدروژن کربنات)، که معمولاً به عنوان جوش شیرین یا بی کربنات سودا شناخته می شود، یک ترکیب شیمیایی با فرمول NaHCO3 است. این نمک از یک کاتیون سدیم (Na+) و یک آنیون بی کربنات (HCO3-) تشکیل شده است. بی کربنات سدیم یک جامد سفید رنگ است که کریستالی است، اما اغلب به صورت پودر ریز ظاهر می شود. طعم کمی نمکی و قلیایی شبیه سودای شستشو (کربنات سدیم) دارد. شکل طبیعی معدنی ناکولیت است. این جزء ماده معدنی ناترون است و به صورت محلول در بسیاری از چشمه های معدنی یافت می شود.
نام گذاری
از آنجا که نمک از دیرباز شناخته شده و به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، نام های مختلفی مانند جوش شیرین، جوش شیرین، جوش شیرین و بی کربنات سودا دارد و اغلب در نزدیکی بیکینگ پودر در فروشگاه ها یافت می شود. اصطلاح جوش شیرین در ایالات متحده رایج تر است، در حالی که بی کربنات سودا در استرالیا، بریتانیا و ایرلند رایج تر است.و در بسیاری از کشورهای اروپای شمالی / مرکزی ناترون نامیده می شود. شکل‌های محاوره‌ای اختصاری مانند بی‌کرب سدیم، بی‌کربن سودا، بی‌کربنات و بی‌کرب رایج است.
کلمه saleratus از لاتین sal æratus (به معنی نمک هوادهی) در قرن نوزدهم به طور گسترده برای بی کربنات سدیم و بی کربنات پتاسیم استفاده شد.
کد افزودنی غذایی شماره E آن E500 است
کاربرد
آشپزی
در آشپزی، جوش شیرین در درجه اول در پخت به عنوان یک عامل خمیر کننده استفاده می شود. هنگامی که با اسید واکنش می دهد، دی اکسید کربن آزاد می شود که باعث انبساط خمیر می شود و بافت و دانه مشخصی را در کیک ها، نان های سریع، نان سودا و سایر غذاهای پخته شده و سرخ شده تشکیل می دهد. واکنش اسید-باز را می توان به طور کلی نشان داد.
کپسول آتش نشانی
بی کربنات سدیم را می توان برای خاموش کردن چربی های کوچک یا آتش های الکتریکی با پرتاب شدن روی آتش استفاده کرد، زیرا گرم شدن بی کربنات سدیم باعث آزاد شدن دی اکسید کربن می شود.با این حال، آن را نباید برای آتش در سرخ کن های عمیق اعمال کرد. انتشار ناگهانی گاز ممکن است باعث پاشیده شدن گریس شود.بی کربنات سدیم در خاموش کننده های شیمیایی خشک BC به عنوان جایگزینی برای دی آمونیوم فسفات خورنده تر در خاموش کننده های ABC استفاده می شود. ماهیت قلیایی بی کربنات سدیم، آن را به تنها عامل شیمیایی خشک، علاوه بر Purple-K، تبدیل می کند که در سیستم های اطفاء حریق در مقیاس بزرگ نصب شده در آشپزخانه های تجاری استفاده می شود. از آنجا که می تواند به عنوان یک قلیایی عمل کند، این عامل دارای اثر صابونی ملایمی بر روی گریس داغ است که یک کف خفه کننده و صابونی ایجاد می کند.
