پلی اورتان:امروزه سه دسته ی کلی از محمل ها یا رزین های اورتان در دسترس است.
- سیستم های دو جزیی کاتالیز شده با آمین.
- اورتان سخت شونده با رطوبت.
- آلکید ها یا روغن های اورتان.
نوع اول و دوم دارای گروه های ایزوسیانات واکنش نداده ای هستند .که برای سخت شدن نهایی در پوشش در دسترس می باشند. در مورد اول برای کاتالیز کردن .واکنش پیوند عرضی از یک آمین استفاده می شود .و حاصل این واکنش یک لایه ی سخت و نامحلول است. در مورد دوم رطوبت هوا به عنوان یک عامل پیوند عرضی عمل می کند.
از طرف دیگر روغن ها و آلکید های اورتان مانند آلکید ها و روغن ها از طریق اکسیداسیون سخت می شوند .و نیاز به خشک کننده ها یا کاتالیزور های خشک کننده دارند. با این وجود عمل سخت شدن به سرعت اتفاق می افتد.و لایه حاصله بسیار سخت و مقاوم به سایش بوده .و نیز دارای مقاومت بهبود یافته ای در مقابل آب و قلیا ها می باشد. در هر حال ثبات رنگ آن کمی ضعیف است.
به خاطر مزایایی که روغن ها و آلکید های اورتان دارند از آن ها در پوشش های نهایی مرغوب کف و نیز پوشش های نهایی شفاف روی چوب هایی با کاربرد تزئینی ، به مقدار زیادی استفاده می شود.
خواص
به طور کلی پوشش های اورتان در فرمول بندی های متعدد، از جلا ها برای سطوح چوبی تا مواد چند-جزیی برای کار های صنعتی وجود دارند. به خاطر برق بسیار خوب و بقای رنگشان، در صنعت به عنوان رویه های تزئینی پذیرفته شده اند. و نیز بر روی آستر ها یا پوشش های حفاظتی اپوکسی به کار می روند.
اما این مواد به عنوان سد خوردگی، هیچ برتری قابل ملاحظه ای نسبت به پوشش های اپوکسی فعال شده. با فرمول بندی صحیح یا پوشش های وینیل با وزن مولکولی بالا ندارند.
کاربرد پلی اورتان ها:
پلی اورتانها به شکلهای مختلف از جمله فومهای نرم، فومهای سخت.الاستومرها، ترموپلاستیک الاستومرها، رزین، رنگ، پوشش، چسب، انواع جلادهنده و… در دنیا کاربرد دارند. یکی از کاربردهای پلی اورتانها، استفاده به عنوان پوشش لولههای مدفون در خاک با هدف حفاظت در برابر خوردگی می باشد.
پلی اورتان مورد استفاده در این روش، از نوع ۱۰۰% جامد و با مواد اولیه ۲ جزئی است .ولی نبایستی چسبندگی زیادی به سطح لوله از این پوشش توقع داشت. پلی اورتانها در شرایط کاربری خاص مانند دمای بالای خط لوله و یا تعمیرات پوشش اصلی کاربرد دارند .و کمتر به عنوان پوشش اصلی خطوط انتقال استفاده می شوند.
استفاده از پوششهای پلی اورتان جهت پوشش داخلی خطوط انتقال کاربرد بسیار محدودی داشته. و به علت آزادکردن .ترکیبات سمی ایزوسیانات جهت پوشش داخلی توصیه نمیگردد. کاربرد ان ترکیبات نیز به طور پیوسته رو به توسعه است.
● دیگر كاربردهای پلی اورتان ها
با استفاده از پلی اترها به عنوان پلی ال، در سنتز پلی اورتان می توان كاشتنی های طولانی مدت تهیه نمود. كه در قلب مصنوعی، کلیه مصنوعی، ریه مصنوعی، هموپرفیوژن، لوزالمعده مصنوعی، فیلترهای خونی، کاتترها، عروق مصنوعی، بای پس سرخرگ ها یا سیاهرگ ها.کاشتنی های دندان و لثه، بیماریهای ادراری، ترمیم زخم، رساندن یا خارج كردن مایعات.نمایش فشار عروق، آنژیوپلاستی، مسدود کردن عروق، جراحی عروق آئورت و كرونری، دریچه های قلب سه لتی و دولتی كاربرد دارند.
در صورتی كه از پلی اترها به عنوان پلی ال، در سنتز پلی اورتان استفاده شود.پلی اورتان های زیست تخریب پذیر مدت تهیه می شود .كه به طور مثال در کانال هدایت بازسازی عصب، ساختارهای قلبی –عروقی، بازسازی غضروف مفصل و منیسک زانو، برای تعویض و جایگزینی استخوان اسفنجی. در سیستم های رهایش کنترول شده دارو و برای ترمیم پوست كاربرد دارد.