چسب پلی اورتان، بطور خلاصه PU و یا گاهی اوقات PUR گفته می شود،چسب پلی یورتان دارای مادهای تک جزئی با یک ترکیب ثابت نمی باشد .
بلکه پلیمری ساخته شده از واحدهای زنجیره آلی و متصل به اورتان و یا کاربامات ها می باشد.
بیشتر پلی اورتان ها پلیمرهای ترموست هستند که این نوع چسبها تحت حرارت نرم نمی شوند. امروزه در بازارشاهدتولید پلی اورتان های ترموپلاستیکی که نرم نشوند نیز هستیم.
پلیمرهای پلی اورتان پس از واکنش بین ایزوسیانات وپلی اول شکل می گیرد.هردوی ایزوسیانات و پلی اول، معمولا از دو گروه عاملی و حتی بیشتر به ازای هر مولکول استفاده می کنند.
تاریخچه
این چسب اولین بار در سال 1937 توسط شخصی به نام “اتو بایر” در آلمان کشف شد. چسب پلی اورتان یا به اختصار چسب PU نوعی پلیمر است .که از زنجیره ی مواد آلی متصل به اورتان و یا کاربامات ها تشکیل شده .و در موارد گوناگونی چون کاربرد های صنعتی، ابزار های تفریحی، صنایع دستی و.. کاربرد دارد.
چسب های پلی اورتان انواع متفاوتی دارد .که که گونه ای از آن را می توان به عنوان درزگیر و یا وسیله بتونه کاری استفاده نمود، یا فرم ژله ای آن غالبا در ساخت یا تعمیر قایق ها و یا هواپیما های سبک کاربرد دارد. دیگر انواع چسب های پلی اورتان در کارهای نجاری، فلز کاری و سنگ تراشی و انواع ساختمانی چسب های پلی اورتان در کف کامپوزیت، کفپوش و بتن مورد استفاده قرار می گیرد.
به طور عمده از این محصول جهت آب بندی و پر نمون درزها استفاده می گردد .و برای فضا هایی که در معرض رطوبت قرار دارند بسیار مناسب است.
چسب انعطاف پذیر پلی اورتان دارای ویژگی های بسیار مناسبی است .که تاثیر بسزایی در دوام و کارایی مصالح دارد و در مکان هایی با تکانها و ارتعاشات زیاد و مکرر کاربرد دارد.
موارد استفاده چسب پلی اورتان
لازم به ذکر است که چسب پلی اورتان روی پلی پروپیلن، پلی اتیلن و مواد مشابه مثل تفلون و یا سیلیکون خیلی خوب عمل نخواهد کرد .و سطح مومی یا روغنی نیز از خود باقی نمی گذارد.
از مزیت های چسب های پایه پلی اورتان این است. که می توانند به هر دو صورت جامد و نسبتا انعطاف ناپذیر و یا الاستیک و انعطاف پذیر باقی بمانند.
از این چسب در
عایق بندی در و پنجره ها.
عایق بندی نماهای شیشه ای.
عایق بندی شیشه های اتومبیل.
عایق سازی درب های اطاقی و ضد سرقت.
استفاده می گردد.
همچنین قطعه اصلی برخلاف چسبهای اپوکسی.
بدون باقی گذاشتن لکه و یا اثر تیغه از خط چسب ، قابلیت برش دارد.
این چسب قابلیت سنباده خوری و رنگ پذیری دارد و چسبی انعطاف پذیر و بدون خاصیت شکنندگی با طول عمر بالایی است.
خواص چسب پلی اورتان:
- قدرت چسبندگی بالا به مصالح مختلف.
- مقاومت در برابر رطوبت.
- مقاوم در برابر تابش خورشید.
- دارای خاصیت رنگ پذیری.
- مقاوم در برابر شرایط مختلف آب و هوایی.
- بسیار منعطف.
نحوه ی استفاده چسب پلی اورتان
این چسب ها به وسیله پمپ ( گان ) دستی یا بادی در محل درز تزریق می شوند . از برند های مطرح موجد در بازار می توان به محصولات Soudal بلژیک و یا ISPO فرانسه ، یا Akfix ترکیه و همچنین به Zettex هلند اشاره کرد .
در سالهای اخیر تولید کننده های داخلی نیز اقدام به تولید درزگیر های پلی اورتان نموده اند . واحد سنجش مقاومت ماستیک پلی اورتان Shore A می باشد . که برای کاربردهای ساختمانی این مقدار 40 و برای کاربردهای صنعتی از 50 به بالا مناسب است . هر چه مقدار این واحد بیشتر باشد .ویسکوزیته چسب بالاتر بورده و مقاومت بیشتری از خود نشان میدهد .و البته از حالت الاستیک آن بعد از گیرش نهایی کاسته می شود .
.
مزایای چسب پلی اورتان
از جمله ویژگی های چسب پلی اورتان این است که در دمای بالا ذوب نمی شوند .و تغییر شکل نمی دهند این ویژگی اغلب در پلی اورتان های ترموست قابل مشاهده است. مقاومت آنها در برابر رطوبت نیز باعث شده است. که در سازه های آب بند و درزهای بتن قابل استفاده باشند .همچنین در نمای فلزی و بتنی ساختمان ها نیز کاربرد بسیاری دارد. با این حال قابلیت های چسب پلی سولفاید باعث شده است .که علاوه بر موارد استفاده جزئی، به عنوان چسب کارگاهی، بصورت عمده و در کارگاه های تولید پنجره دوجداره توسط دستگاه چسب زن پلی سولفاید نیز مورد استقبال و استفاده بیشتری قرار گیرد.
- چسبندگی بسیار بالا به سطوح متفاوت.
- مقاومت در برابر رطوبت و شرایط مختلف آب و هوایی.
- مقاوم در برابر عوامل خورنده.
- قابلیت انعطاف پذیری بالا.
- حفظ پایداری در دماهای بالا.
- مقاوم در برابر تابش خورشید.
- دارای خاصیت رنگپذیری و سمباده خوری.
معایب چسب پلی اورتان
در کنار تمامی مزایا و کاربردهای مؤثر این چسب، ذکر معایب آن می تواند در نحوه صحیح استفاده از آنها مؤثر باشد. درواقع تمامی انواع پلیمر امکان تخریب را دارند و پلی اورتان نیز نوعی از پلیمرها است .
بنابراین ازاین امر مستثنی نیست .و در عین اینکه مقاومت خوبی دارد اما در مقایسه با سایر اپوکسی ها و همچنین چسب پلی سولفاید در برابر رطوبت مقاومت کمتری دارد. آنزیم ها، اکسید شدن، تخریب بیولوژیکی، ترک برداشتن و شکستن، تجزیه در اثر حرارت و بسیاری عوامل طبیعی و انسانی ممکن است .که باعث تخریب این نوع چسب شود. همجواری طولانی مدت با موادی نظیر آب و نمک، قارچ ها و سایر مواد میکروبی می تواند .باعث کاهش کیفیت و یا تخریب کامل چسب پلی اورتان شود.
همچنین در تماس با پوست دست می تواند مشکلاتی نظیر حساسیت های پوستی را ایجاد کند. رفع لک های چسب برروی پوست و یا سایر سطوح به سختی انجام می شود. همچنین بازه زمانی استفاده از چسب ۱ سال است و پس از این مدت ممکن است فاسد و یا غیر قابل استفاده شود.
چرا از پلی اورتان استفاده کنیم؟
- مقاومت در برابر رطوبت
از جمله دلایل کارآمد بودن این چسب، این است که می توان از آن در محیط های مرطوب استفاده کرد.چسب های پلی اورتان به دلیل مقاومت بالا در برابر آب و رطوبت، کاربرد های وسیعی دارند که سایر چسب ها از قبیل اپوکسی این کارایی را نخواهند داشت.
- چسبندگی با مواد گوناگون.
چسب های پلی اورتان قابلیت چسبدگی به تمام مواد و مصالح را دارند. این چسب ها با سطوح متخلل و غیر متخلل ترکیب میشوند. و برای متریال گوناگون از قبیل سنگ، شیشه ، فلز و… قابل استفاده می باشند.
- زمان گیرایی
مدت زمان گیرایی این چسب به صورتی است .که به کاربر اجازه ی انجام کامل عملیات را می دهد.سرعت گیرایی این چسب نه انقدر سریع است.که امکان انجام کار روی سطح فراهم نباشد، و نه انقدر آهسته که فرایند اجرا را به تاخیر بیندازد.