رزین های هیدروکربنی در بسیاری از برنامه های کاربردی مورد استفاده قرار می گیرند. آن ها به ندرت به تنهایی به کار می روند. بلکه اغلب همراه با سایر مواد دیگر جهت دستیابی به ویژگی های خاص هستند.
این ویژگی های خاص ممکن است .برای طبقه بندی چنین رزین هایی استفاده بشوند:
– رزین های سخت، به طور عمده در صنعت رنگ و ورنی ها.
– پلاستی سایزر ها (نرم کننده ها) و عوامل ترکیبی، در صنعت پلاستیک (لاستیک و ترکیبات PVC)
– رزین های پیوند دهنده (با قابلیت اتصال و چسبندگی) در چسب ها.
– عوامل تثبیت کننده در حفاظت چوب
– دافع آب در انواع مختلف برنامه های کاربردی
کاربرد
در برخی زمینه های کاربردی، استفاده از رزین ها طی چندین دهه پیش آغاز شده و ادامه دارد. به عنوان مثال در آمیزه های لاستیکی یا چسب ها. سایر زمینه ها ممکن است به خوبی شناخته نشده باشند.آن ها با ارتقا و اثر بخشی رزین های هیدروکربنی توسعه یافته اند. مهم ترین مصارف رزین ها در چسب ها؛ مثلا در سازه ها، چسب های گرما ذوب (H.M.A) و حساس فشار Pressure Sensitive Adhesive (PSA) پس از آن پوشش ها، تایرها و کالاهای ماشینی، جوهرهای چاپ و به میزان کمتری در زمینه های صنعتی مختلف دیگر باشد.
در چندین کاربرد، رزین های هیدوکربنی اصلاح شده .و اصلاح نیافته. هنوز در رقابت با روزین سنتی و مشتقات روزین هستند. این نواحی عمدتا چسب ها، جوهرهای چاپ و پوشش ها هستند. با این حال مهم ترین مصرف روزین (کلوفون)، در آهار کاغذی و تولید امولسیون سازی است.این کاربردها اینجا فراوری نمی شوند.
81اصلی ترین زمینه های کاربرد، با توجه به نوع رزین عبارتند از:
– رزین های هیدروکربنی آلیفاتیکی C5 (همه نوع) در ترکیبات لاستیکی، چسب ها، رنگ ها و پوشش ها.
– رزین های آروماتیکی (C9،ایندن – کومارون) و رزین های هیدروکربنی مخلوط شده C5/C9، تا حد زیادی در لاستیک ها و چسب ها، کمی کمتر در پوشش ها مورد استفاده قرار می گیرند.
– رزین های ترپن، تقریبا ً به طور انحصاری در چسب هایی با کیفیت بالا استفاده می شوند.
– رزین های دی سیکلوپنتادی ان، در برخی پوشش ها و انواع اصلاح شده .در جوهر چاپ و صنعت لاستیک بکار می روند.
حتی در حال حاضر، ارزیابی مناسب رزین ها برای استفاده در زمینه های مختلف بر نامه های کاربردی عمدتا ً براساس اطلاعات کم و بیش تجربی است. با این حال کوشش ها در حرکت، جهت ارتباط خواص کاربردی با ویژگی های پایه ای و فنی تر زین های خاص می باشد. بخش عظیمی از این پروژه، توسط تولید کنندگان رزین انجام گرفته است. بیشتر پروژه های پژوهشی و تحقیقاتی اولیه در این راستا، توسط دانشگاهها و موسسات تحقیقاتی از ارزش های بزرگ به شمار می آید.
باید به این نکته تاکید کرد که تحقیقات و بررسی های انجام گرفته.هرچند تحت پوشش مهم ترین برنامه های کاربردی است. به هیچ وجه نمی تواند کامل باشد. هدف اصلی ارائه ی یک درک کلی از اینکه چرا رزین های هیدروکربنی ایندن – کومارون و برپایه نفتی، بطور گسترده ای در کاربردهای صنعتی مختلف، سودمند هستند.
گاهی ممکن است در مورد چگونگی رزین های استفاده شده تعاریف معینی وجود داشته باشد که این ویژگی می تواند تحت تأثیر قرار گرقته .و ممکن است اثر رزین ها را روی سیستم های مختلف بهم پیوسته اعمال کند. بدون گفتن اینکه تمام اطلاعات فنی، داده ها و دستورالعمل، مربوطه به عملکرد و کاربرد رزین ها هستند. داده های تجربی در نظر گرفته می شوند .و اینکه هیچ تضمین داده نمی شود. کاربران رزین، بایستی ارزیابی های خودشان را به منظور تعیین شایستگی رزین های ویژه برای کاربردهای خاص شان انجام دهند.
مواد خام برای تهیه رزین ها
منابع اصلی مواد خام، جهت تولید رزین های هیدروکربنی، فرایندهای پیرولیز Pyrolysis (شکست حرارتی) هستند. مثلا پیرولیز زغال سنگ در کوره های کک پزی به منظور ایجاد رزین ایندن-کومارون (IC) و در ابعاد وسیع تری، پیرولیز برشهای نفتی در پروسه کراکینگ با بخار Steam cracking برای تهیه رزین های نفتی.
مواد خام برای تولید رزین های ترپن بر اساس منومرهای ترپن طبیعی، عمدتا ً از تولیدات کاغذ و ذخایر دریایی و به میزان کمتری از استخراج پوست پرتغال در تولید آب پرتغال، به دست می آیند. کوره های رزین های ارزشمند دیگر، منومرهای تجاری از نوع استایرن می باشند.
از آنجابی که ترکیب بندی خوراک اولیه، اثر مهمی بر خواص رزین تولید شده دارد و حضور ناخالصی ها می تواند روی فرایند پلیمریزاسیون تأثیر بگذارد، پردازش و فرآوری خوراک خام اولیه، نقش کلیدی را در تولید انواع رزین های مختلف بازی می کند.
چلازم به ذکر است که در کنار رزین های مستقیم که از منابع خوبی تعریف شده اند.از قبیل قطران زغال سنگ، نفت، ترپن ها یا منومرهای تجاری، تمامی انواع رزین های مخلوط، بر پایه ی ترکیبات این دسته از مواد اولیه تولید می شوند.